- wydawać
- 1. Wydać bitwę, wojnę itp. «wystąpić zbrojnie przeciw komuś, zmusić kogoś do podjęcia walki zbrojnej»: Rzymianie zapewne zechcą przed wydaniem bitwy odpocząć po spiesznym marszu, zajmą polankę, a wtedy powstańcy, ukryci w gajach, zajdą im tyły. H. Rudnicka, Uczniowie.2. Wydać kogoś, coś na łup kogoś, czegoś, komuś, czemuś «narazić kogoś, coś na zgubę, na zniszczenie za sprawą kogoś, czegoś, zostawić na czyjejś łasce»: – Pobiegnę do obozu po pomoc – cicho odparł Tomek. – Nie zdążysz. Błagam cię, nie wydaj nas bezbronnych na łup tym mordercom. Pozwól mi zginąć, jak przystoi mężczyźnie. A. Szklarski, Kangury. Potocki wracał do siebie, do Uładówki, do swojego pustego domu, gdzie najcięższe były noce, gdy był na łup wydany cierpieniom fizycznym i dręczącym wspomnieniom. Twór 11/1968.3. Wydać kogoś w czyjeś ręce «zadenuncjować kogoś»: O czwartej trzydzieści śpiewaczka ma pociąg do Sztokholmu; na dwie godziny przed opuszczeniem Berlina zamierzała więc wydać w ręce gestapo jeszcze jedną osobę. Andrzej Zbych, Stawka.4. Wydać komuś, czemuś wojnę «przystąpić do walki z kimś, z czymś»: Zdominowany przez republikanów Kongres wydał Clintonowi wojnę. Zażądał zmniejszenia wydatków na administrację, na opiekę społeczną, na oświatę. S. Głąbiński, Polityka. (...) postanowili wydać wojnę handlowi narkotyków. Rozpoczęło się od manifestacji piętnastu tysięcy ludzi, domagających się zastosowania radykalnych metod walki z handlarzami oraz pomocy dla uzależnionych. O. Budrewicz, Piekło.5. Wydać ostatnie tchnienie «umrzeć»: (...) miesiąc temu złożyłem u notariusza tekst mojego pożegnania. Ma być niezwłocznie rozesłane po redakcjach, gdy wydam ostatnie tchnienie. M. Piątkowska, L. Talko, Talki.6. Wydać owoce «przynieść pożytek, korzyść»: (...) marksiści nie docierali jeszcze do mas, prowadzili działalność tylko pośród przodujących robotników. Praca ich miała wydać owoce później. J. Pajewski, Historia.Nie wydać (złamanego) grosza zob. grosz 7.Wydać, wydawać coś (jakąś sumę) lekką ręką, lekką rączką zob. lekki 4.Wydać kogoś, coś na pastwę kogoś, czegoś, komuś, czemuś zob. pastwa 2.Wydać ostatni grosz zob. grosz 11.
Słownik frazeologiczny . 2013.